Sau khi tốt nghiệp trường Đại học sân khấu điện ảnh Việt Nam và 5 năm tích lũy kinh nghiệm, HVS đã hoàn thành tác phẩm phim hoạt hình 3D đầu tiên của Việt Nam có tên là ” Thỏ và Rùa” vào năm 2008. HVS đã xuất hiện đầy ngoạn mục bằng việc giành trọn các giải thưởng trong lĩnh vực phim hoạt hình tại Liên hoan phim toàn quốc lần thứ 16 với giải thưởng dành cho đạo diễn xuất sắc, giải thưởng dành cho kịch bản xuất sắc.
Sau khi tốt nghiệp trường Đại học sân khấu điện ảnh Việt Nam và 5 năm tích lũy kinh nghiệm, Huỳnh Vĩnh Sơn đã hoàn thành tác phẩm phim hoạt hình 3D đầu tiên của Việt Nam có tên là ” Thỏ và Rùa” vào năm 2008. Anh đã xuất hiện đầy ngoạn mục bằng việc giành trọn các giải thưởng trong lĩnh vực phim hoạt hình tại Liên hoan phim toàn quốc lần thứ 16 với giải thưởng dành cho đạo diễn xuất sắc, giải thưởng dành cho kịch bản xuất sắc.
Sau thành công đó, Huỳnh Vĩnh Sơn vẫn miệt mài trong việc tạo ra các tác phẩm mới cũng như nỗ lực trong việc tìm kiếm và đào tạo các nhân tài. Chính vì điều đó, tháng 3 năm 2010, The Japan Foundation đã mời anh cùng các nghệ sĩ xuất sắc khác trong giới văn nghệ sĩ trẻ của Việt Nam sang Nhật Bản giao lưu. Tại Nhật Bản, anh Sơn đã có chuyến thăm tới xưởng phim hoạt hình nổi tiếng Mad house và đã có buổi trao đổi kinh nghiệm với những người ở xưởng phim.
Sau khi trở về Việt Nam, anh luôn bận rộn với các dự án làm phim mới nên anh phải thường xuyên đi lại giữa Sài Gòn và Hà Nội. Lần này, chúng tôi đã có cơ hội phỏng vấn nhân lúc anh đang ở Hà Nội về những kỷ niệm ở Nhật Bản cũng như về công việc làm phim hoạt hình ở Việt Nam.
――Anh Sơn thân mến, chuyến đi của anh cùng các nghệ sỹ sang thăm Nhật Bản diễn ra tốt đẹp chứ ạ? Anh có thể chia sẻ một vài kỷ niệm với các độc giả đượckhông?
Vĩnh Sơn: Phải nói rằng, chuyến đi lần này đối với tôi thực sự bổ ích và đầy ý nghĩa. Lần đầu tiên được đặt chân tới đất nước mặt trời mọc, hơn thế nữa lại được đi nhiều nơi và gặp nhiều người thú vị nên quả thực không thể hy vọng hơn. Mỗi một nơi đều lưu lại trong tôi những kỷ niệm, những hình ảnh khó quên, thành ra đôi khi do quá mệt mỏi vì phải di chuyển nhiều nhưng tôi và các bạn trong đoàn vẫn muốn đi nhiều nữa để có thể cảm nhận được nhiều hơn về phong cảnh tươi đẹp và con người thân thiện chốn này.
Ngoài nghệ sỹ Thành Lộc, người đã từng tham gia lồng tiếng trong bộ phim hoạt hình đầu tay của tôi “Thỏ và Rùa”, còn lại đa phần là nghe tiếng nhau từ lâu nhưng phải qua đợt này chúng tôi mới có dịp gặp mặt, mà lại trên một đất nước khác chứ. Ngay từ buổi đầu gặp gỡ ở sân bay Narita, anh chị em nghệ sỹ trong đoàn từ ba miền đã nhanh chóng bắt chuyện và rất hòa đồng với nhau, xóa đi mọi khoảng cách và sự khác biệt về nghề nghiệp hay tuổi tác.
Mặc dù lịch trình chuyến đi kín mít và vô cùng chặt chẽ nhưng cũng may cả đoàn đã có một chuyến đi thành công và để lại ấn tượng tốt đẹp với những người làm chương trình của Japan Foundation.
――Ở Nhật Bản, anh chị đã được tới thăm quan những thành phố nào? Ấn tượng của anh là gì?
Vĩnh Sơn: Tôi và cả đoàn đã được tới thăm một số địa danh nổi tiếng của Nhật Bản, nơi lưu giữ những di sản văn hóa thế giới như làng cổ Shirakawago, cố đô Kyoto, thành phố Yokohama, Hiroshima và thủ đô Tokyo. Rất cảm ơn sự tận tình của JPF đã dày công thu xếp để chuyến đi này của chúng tôi vào đúng dịp hoa anh đào nở. Cảnh tượng những con phố Kyoto nhuộm hồng lung linh trong sắc anh đào đã gây ấn tượng mạnh mẽ trong tôi, cảnh sắc quá đẹp ở đây đã như muốn níu chân tất cả chúng tôi ở lại không muốn rời.
Một cuộc gặp gỡ khác cũng đã để lại ấn tượng sâu sắc trong tôi là ngày thứ 9 của chuyến đi. Hôm đó theo thu xếp của JPF, tôi đã có cơ hội tới thăm xưởng phim hoạt hình nổi tiếng của Nhật Bản “Mad House” ở Nakano, Tokyo và có buổi trò chuyện rất bổ ích với đạo diễn Satoshi Kon, ônglà một trong những tài năng lớn của làng nghệ thuật Anime Nhật Bản đương đại. Tôi thực sự vui mừng khi được trao đổi và học hỏi về nghề nghiệp với ông.
Không tránh khỏi ngạc nhiên và bật cười về cách thức tôi thực hiện phim Thỏ và Rùa khi những điều kiện gần như là tối thiểu. Tuy nhiên, khi hiểu được và biết hơn những khát khao và trăn trở về hoạt hình của lớp người trẻ làm đồ họa như tôi từ khắp Bắc vào Nam ông đã tâm sự rất cảm động. Ông cho hay trước đây anime Nhật Bản cũng đã trải qua một giai đoạn khó khăn như ở Việt Nam, và từng bị chính khán giả của đất nước mình không đón nhận, nhưng bằng sự nỗ lực của nhiều nghệ sỹ tâm huyết và tài năng, dần dần anime của Nhật đã tìm lại được chỗ đứng trong lòng khán giả Nhật và ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn để đạt được những bước tiến huy hoàng hiện nay. Như một người đi trước trong nghề đã thấu hiểu những khó khăn, ông động viên tôi: “Chúng tôi đã làm được và tôi tin thế hệ các nghệ sỹ như anh cũng sẽ làm được”. Đến giờ, mặc dù đã trở về Việt Nam, nhưng những lời động viên đó vẫn luôn tạo cho tôi cảm giác phấn chấn và thêm động lực cũng như quyết tâm để bước sâu hơn nữa trên con đường mà mình đang đi. Rằng sẽ sớm đến một ngày Hoạt hình Việt Nam sẽ tìm được vị trí đích thực của mình với khán giả trong nước, đặc biệt là các em nhỏ.
――Vậy khó khăn của hoạt hình Việt Nam hiện nay là gì?
Vĩnh Sơn: Nếu như ở Nhật Bản, hoạt hình và manga là một trong những loại hình nghệ thuật giải trí phổ biến và phát triển nhất, thì ở Việt Nam lại là một điều tương phản hoàn toàn.
Mới vài năm trước đây, trào lưu những nhóm bạn trẻ đã rủ nhau thành lập các nhóm vẽ hoặc các công ty quy mô nhỏ với nỗ lực và hy vọng đưa truyện tranh hay hoạt hình Việt Nam đến được với các khán giả. Nhưng sau một thời gian cố gắng, từng nhóm vẽ, từng tạp chí chuyên về truyện tranh cả báo in lẫn báo mạng đã dần dần lắng lại và buông xuôi khi không thể định hình được vị trí của mình. Một phần do quá khó khăn để cạnh tranh được với nguồn tác phẩm dồi dào từ nước ngoài đổ vào, phần khác nhiều bạn trẻ sau khi đã tốt nghiệp, bắt đầu phải lăn lộn và đối mặt với cuộc sống thực sự thì cũng là lúc niềm đam mê với các tập truyện hay bộ phim kết thúc. Rời bỏ manga, thôi hoạt hình để kiếm các nguồn việc khác vẫn liên quan đến đồ họa nhưng dễ dàng và thuận lợi cho cuộc sống hơn là lựa chọn của nhiều bạn. Điều muốn nói ở đây là môi trường dành cho các nghệ sỹ làm phim hoạt hình ở Việt Nam không mấy thuận lợi, khán giả thì quay lưng và thờ ơ, máy móc còn thiếu thốn và yếu kém, nguồn đầu tư cho các bộ phim thực sự hạn chế, …
Bên cạnh đó, các nghệ sỹ làm phim hoạt hình cũng chịu ảnh hưởng nhiều của quy luật đào thải. Hiện nay, khi các loại hình nghệ thuật cạnh tranh nhau, với quá nhiều kênh thông tin ra đời, phim hoạt hình đã ít lại càng bị thị trường điện ảnh và truyền hình làm cho nghẹt thở. Hơn nữa, phim hoạt hình nước ngoài thì chiếu ào ạt trên một số kênh truyền hình cáp như Cartoon network, Disney Channel… Ngay cả kênh hoạt hình Bibi, chiếu trên kênh VCTV8, do Việt Nam sáng lập cũng vắng bóng phim hoạt hình nội. Khi “đồng tiền đi liền khúc ruột”, thì nghệ sỹ thực sự cảm thấy khó sống với nghề, nên dần dần, họ đã từ bỏ.
――Rất nhiều khán giả cho rằng, do tạo hình nhân vật hoạt hình của Việt Nam chưa hấp dẫn, nội dung giáo điều, chưa gần gũi với trẻ thơ. Anh nghĩ sao về điều này?
Vĩnh Sơn: Mỗi một sản phẩm mà nghệ sỹ làm ra luôn hướng tới mục đích phục vụ khán giả, vì vậy khán giả luôn là những nhà phê bình khách quan nhất.
Trong một thời gian dài phim hoạt hình Việt Nam chỉ loay hoay với một số chuyện dân gian quen thuộc, nhân vật thì đơn giản và khô khan, thiếu sức sống, na ná giống nhau, ít có sự cách điệu, vì vậy hoạt hình Việt Nam luôn đón nhận sự thờ ơ, ngao ngán thường trực của khán giả là lẽ thường tình.
Tuy nhiên gần đây, khi các nơi sản xuất hoạt hình chính như Hãng phim Hoạt hình Việt nam hay Xưởng hoạt hình của Đài truyền hình Việt nam cũng đã phần nào nhận ra được điều đó và đã có những thay đổi tích cực hướng tới khán giả nhiều hơn. Tuy thế những kết quả đạt được vẫn còn nhiều hạn chế.
Là một nghệ sỹ trẻ, mới chỉ có một tác phẩm đầu tay nhưng tôi luôn trăn trở làm thế nào để phá bỏ được những định kiến tiêu cực của người Việt Nam với hoạt hình trong nước. Dưới góc nhìn bản thân, tôi thấy điều đó cũng là đương nhiên một khi sản phẩm của mình còn quá tệ thì sao có thể trách khán giả được. Thiết nghĩ, nếu các nghệ sỹ tâm huyết hơn nữa, nỗ lực đổi mới hơn nữa thì hoạt hình Việt Nam nhất định sẽ có khán giả, tại sao không nhỉ? Vấn đề là anh có dám và quyết tâm hay không thôi.
――Với thành công của “Thỏ và Rùa”, phải chăng những nỗ lực bền bỉ của anh cuối cùng cũng đã được đền đáp? Và kế hoạch trong tương lai của anh là gì, anh có thể bật mí đôi chút?
Vĩnh Sơn: Tôi thấy mình thật may mắn khi bộ phim đầu tay “Thỏ và Rùa” đoạt giải Cánh diều bạc tại giải cánh Diều Vàng 2008 và đoạt luôn giải Bông Sen Vàng cho thể loại phim hoạt hình tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 16 cùng với hai giải Đạo diễn và Biên kịch xuất sắc nhất.
Hiện tôi đang đầu tư cho bộ phim thứ hai mang tên “Khu đầm có cánh”, dài 25 phút (tác giả My Linh – Huyền Vũ). Nếu như “Thỏ và Rùa” là một bước đệm, thì với tôi bộ phim này là một thử thách hoàn toàn mới. Điểm khác biệt với các bộ phim hiện tại ở Việt nam là tôi muốn đưa một chút không khí huyền bí và phiêu lưu, mạo hiểm vào tác phẩm này. Với nhiều cảnh hành động của nhân vật chính là cậu bé Bong Bóng trên đường đi chinh phục và khám phá thế giới bên ngoài, các cụm bối cảnh kỳ thú cùng những cuộc chiến đấu quyết liệt và cả những khúc hát trong veo là điều tôi muốn mang lại cho khán giả.
Mục tiêu của tôi là thành lập một ekip tốt, mời gọi các bạn tài năng từ các thành phố như Hà Nội, Hồ Chí Minh và xa hơn nữa là những nghệ sỹ người Việt hiện đang học tập sinh hay sinh sống ở nuớc ngoài cùng tham gia. Với tiêu chí làm một phim chất lượng cao nên bất cứ khâu nào thấy được có ai giỏi tôi đều cố gắng liên lạc và mời gia nhập team. Tôi thực sự cảm ơn các bạn ấy khi điều kiện tài chính hạn chế mà yêu cầu lại cao nhưng các bạn đều rất nhiệt tình đáp ứng. Nhiều khi chính sự hăng hái từ các bạn ấy lại tác động ngược vào tôi, tạo thêm nguồn cảm hứng để tất cả chúng tôi cùng nhau đi tới khi chặng đường còn lại của phim hãy còn quá nhiều gian nan và trắc trở.
Phim “Khu Đầm có cánh” không chỉ chú trọng về chất lượng mà còn phải tạo ra được sự mới mẻ trong cách tạo hình là điều mà tổ họa sỹ luôn hướng tới. Với tài năng của Phan Vũ Linh và Lê Bình, các nhân vật dễ thương, ngộ nghĩnh, phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi lần lượt ra đời và nhận được khá nhiều sự tán thưởng. Hai nhân vật trong bộ phim này cũng đã được đăng trên tạp chí Render Out của Tây Ban Nha, số tháng 12/2009 và tháng 5/2010.
Tuy diễn xuất nhân vật là điều còn nhiều hạn chế ở ta nhưng với đội ngũ các animator tâm huyết như Hải Nguyễn, Lâm Tùng, Viễn Nguyễn, Bá Trường, Ngọc Lãm, Giáp Võ, … tôi nghĩ là khán giả sẽ có được những phút giây giải trí vui vẻ. Tôi hoàn toàn tin tưởng vào khả năng của các bạn ấy.
Phim dự kiến sẽ có sự tham gia lồng tiếng của một số nghệ sỹ nổi tiếng như diễn viên Dustin Nguyễn, Thành Lộc, … nhạc sỹ Lưu Hà An, ca sỹ Thùy Chi.
Ước mơ của tôi là sẽ mang đến cho các em thiếu nhi một thế giới thực sự dành cho trẻ thơ. Hy vọng bộ phim sẽ được đón nhận!
――Vâng, chúc anh sẽ thành công và bay xa hơn với những ước mơ giản dị mà chân thành của mình!
――Cuối cùng, anh có điều gì muốn nhắn gửi tới Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản?
Vĩnh Sơn: Đầu tiên, tôi muốn gửi lời cảm ơn tới Quỹ Giao lưu Quốc tế đã tạo điều kiện cho anh chị em nghệ sỹ có cơ hội được giao lưu gặp gỡ với nhau. Nhờ có chuyến đi này, tôi đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm và kiến thức cho bản thân. Được thấy và cảm nhận phần nào văn hóa Nhật là điều tôi thực sự vui mừng.
Tuy nhiên, khi được tới thăm một đất nước có nền văn hóa – nghệ thuật phát triển như Nhật Bản, chỉ với khoảng thời gian ngắn ngủi (12 ngày) như vậy thì chưa thể thấy được hết cái hay, cái đặc sắc của họ. Mỗi nghệ sỹ gần như chỉ có 2 ngày để tìm hiểu và khám phá từng lĩnh vực nghệ thuật, nên tất cả chưa có sự chuyên sâu.
Với mong muốn hoàn thiện bản thân, tôi hy vọng trong tương lai, mình có dịp quay trở lại đất nước này để trang bị thêm cho mình kiến thức chuyên sâu hơn nữa – có thể là tham gia một khóa học hay có cơ hội hợp tác với các nghệ sỹ Anime Nhật Bản trong một dự án cụ thể ở tương lai gần.
Một lần nữa, chân thành cảm ơn Quỹ Giao lưu Quốc tế đã mời tôi tham gia chương trình!
――Chúng tôi cũng chân thành cảm ơn anh đã nhận lời mời tham gia buổi phỏng vấn!
Chúc anh gặt hái được nhiều thành công hơn nữa, hoàn thành ước mơ đưa khán giả Việt Nam trở lại với hoạt hình Việt Nam.
Trích ngang của đạo diễn Huỳnh Vĩnh Sơn
Sinh năm 1979 tại Vĩnh Phúc. Tốt nghiệp đại học sân khấu điện ảnh. Khi còn là sinh viên anh đã đạt nhiều giải thưởng trong các cuộc thi về hội họa, được đông đảo khán giả Việt Nam biết đến là đạo diễn phim hoạt hình với tác phẩm phim hoạt hình 3D lần đầu tiên có tên là “Thỏ và Rùa” vào năm 2008. Anh đã dành được nhiều giải thưởng về phim hoạt hình ở Việt Nam. Hiện nay, anh là một đạo diễn phim hoạt hình trẻ đầy tài năng trong lĩnh vực làm phim hoạt hình ở Việt Nam. .
