“Bác sĩ cuối cùng dưới tán hoa anh đào” – Khi y học lặng lẽ đối thoại với cái chết

“Bác sĩ cuối cùng dưới tán hoa anh đào” là một tiểu thuyết giàu tính nhân văn của Ninomiya Atsuto, khắc họa thế giới y học ở nơi tận cùng của sinh mệnh – nơi con người buộc phải đối diện với câu hỏi xưa cũ mà chưa bao giờ dễ trả lời: “Thế nào là một cái chết có phẩm giá?”

Câu chuyện xoay quanh ba bác sĩ – Fukuhara, Kiriko và Otoyama – những người từng học chung trường y, từng chia sẻ lý tưởng “cứu người”. Nhưng khi bước vào thực tế, mỗi người lại chọn một con đường khác biệt. Fukuhara, phó viện trưởng và bác sĩ phẫu thuật tài năng, tin rằng y học phải chiến đấu đến cùng để giành giật từng giây sống cho bệnh nhân. Kiriko, người bị gọi là “thần chết”, lại tin rằng có lúc dừng điều trị chính là cách sống nhân đạo nhất. Còn Otoyama, điềm đạm và thấu hiểu, cố gắng dung hòa hai thái cực ấy, trở thành sợi dây cảm xúc gắn kết giữa họ.

Ninomiya không hề đứng về phía ai. Tác giả để các nhân vật tự nói lên triết lý của mình, để người đọc chứng kiến cuộc đấu tranh nội tâm của họ khi phải đưa ra những quyết định sinh tử. Đọc tác phẩm, ta không chỉ thấy một bức tranh nghề y khốc liệt mà còn nghe thấy tiếng lòng con người khi chạm đến ranh giới của sự sống. Câu hỏi lớn của truyện – liệu kéo dài sự sống có thực sự là cứu người, hay chỉ là níu giữ đau đớn? – khiến ta không thể không dừng lại suy nghĩ.

Điều làm nên sức nặng của “Bác sĩ cuối cùng dưới tán hoa anh đào” là cách Ninomiya viết về cái chết bằng một giọng văn bình thản, đôi khi dịu dàng như chính những cánh hoa anh đào rơi trong mùa xuân cuối đời. Tác giả không tô hồng, cũng chẳng bi lụy; chỉ lặng lẽ để độc giả cảm nhận rằng, giữa muôn vàn lựa chọn, điều con người tìm kiếm không phải là sự sống vĩnh cửu mà là ý nghĩa của những ngày còn lại.

Bên cạnh triết lý sống – chết, tác phẩm còn đặt ra vấn đề muôn thuở trong y học: mối quan hệ giữa bác sĩ và bệnh nhân. Ninomiya khắc họa tinh tế sự cách biệt giữa kinh nghiệm của người thầy thuốc – người chứng kiến cái chết hàng ngày – và cảm xúc của bệnh nhân – người chỉ trải qua nó một lần trong đời. Cái khoảng cách mong manh ấy, nếu không đủ thấu hiểu, có thể biến y học thành cỗ máy lạnh lùng. Nhưng nếu để cảm xúc lấn át, bác sĩ lại dễ kiệt sức. Cân bằng giữa lý trí và lòng trắc ẩn là bài học khó nhất trong nghề chữa bệnh và cũng là trong cuộc sống.

Tác phẩm đã khiến nhiều độc giả rơi nước mắt, không chỉ vì nỗi buồn, mà vì cảm giác được thức tỉnh. Người đang làm trong ngành y nhìn lại ý nghĩa công việc của mình. Người từng trải qua mất mát nhận ra rằng, đôi khi, buông tay cũng là một cách yêu thương. Và bất kỳ ai đọc xong đều thấy lòng mình lặng lại, như vừa tiễn một cánh hoa rơi vừa học cách trân trọng từng nhịp thở.

“Bác sĩ cuối cùng dưới tán hoa anh đào” không tìm cách trả lời câu hỏi “sống hay chết cái nào đúng”, mà khẽ khàng mở ra cho ta một hướng nhìn khác: Quan trọng không phải sống bao lâu, mà là sống như thế nào và ra đi trong bình an ra sao. Một cuốn tiểu thuyết buồn man mác nhưng ấm áp, khiến ta hiểu rằng, đôi khi y học không chỉ là cứu người mà còn là nghệ thuật giúp con người học cách rời đi trong thanh thản.